Przyglądając się w poszukiwaniu stolicy województwa warmińsko-mazurskiego na piłkarskiej mapie kraju, można się rozczarować. Olsztyński klub sportowy nie należy do elity i nie ujrzymy go na pierwszych stronach „Skarbu Kibica”. Jednak najbardziej zagorzali fani “polskiej kopanej”, jak i Ci mniej, których licznik bezpowrotnie przekroczył trzydziestkę, na pewno pamiętają Stomil Olsztyn. Zespół, który przez kilka dobrych sezonów toczył zacięte ligowe boje w najwyższej klasie rozgrywkowej w kraju.
Historia powstania klubu z Olsztyna
Obecny zespół OKS Stomil Olsztyn, z siedzibą w Olsztynie, został założony 15 lipca 1945 r. Jest najbardziej utytułowanym klubem piłkarskim na Warmii i Mazurach. W ekstraklasie Stomil występował nieprzerwanie przez 8 sezonów, a było to w latach 1994-2002. Dodatkowo, olsztyński zespół może pochwalić się dwukrotnym awansem do ćwierćfinału Pucharu Polski.
Narodziny piłki nożnej w Olsztynie
Klub Stomil Olsztyn zawdzięcza swoje powstanie meczowi, który odbył się na lokalnym boisku 15 lipca w 1945 r. Naprzeciwko siebie stanęły drużyny złożone z pracowników spółdzielni Społem oraz kolejarzy. Wtedy to wpadnięto na pomysł założenia dwóch pierwszych klubów: KKS Olsztyn (obecna KKS Warmia Olsztyn) i OKS Olsztyn (obecny OKS Stomil Olsztyn).
Trudne początki
Początkowo, „Dumie Warmii” ciężko było się wybić wyżej niż regionalne rozgrywki. Przez pierwsze 15 sezonów, klub sportowy z Olsztyna nie posiadał piłkarzy z odpowiednimi umiejętnościami aby zająć w lidze okręgowej miejsce gwarantujące awans. Mało tego, w sezonie w 1959 r., olsztyński klub zanotował spadek do A klasy. Do okręgówki powrócił po 2 latach ale tylko po to by po sezonie znowu spaść ligę niżej. Rok później klub kolejny raz wywalczył awans na szczebel okręgowy i ponownie po nieudanym sezonie został zdegradowany do A klasy. W kolejnych sezonach olsztyńska drużyna wciąż zaliczała istną sinusoidę spadków i awansów między dwoma regionalnymi szczeblami. Dopiero w 1970 r., zespół OKSu Olsztyn wywalczył historyczny awans do III ligi. Radość nie trwała zbyt długo gdyż rok później klub znowu wylądował w okręgówce. Olsztyńskim piłkarzom najwyraźniej balansowanie między ligami weszło w krew bo w 1972 r., po raz drugi uzyskali promocję do gry na III-cio ligowych boiskach.
Marzenia o wielkiej piłce
Punktem zapalnym mającym na celu stworzenie piłkarskiego giganta było powstanie Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowych. W 1970 r. zmieniono nazwę na OKS OZOS Olsztyn, a już 3 lata później udało się wywalczyć historyczny awans do II ligi. W pierwszym sezonie klub zajął 12 miejsce zapewniając sobie utrzymanie. Rok później ta sztuka niestety się nie udała i w kolejnym sezonie zespół, już pod nazwą Stomil Olsztyn, z powrotem wrócił na III poziom rozgrywek.
Następne lata zespół Stomilu Olsztyn nie mógł zaliczyć do udanych. Dopiero w 1988 r. klub wrócił na II-go ligowe boiska. Stomil zajął wówczas I miejsce w III lidze i mógł świętować awans wyprzedzając w wyścigu o fotel lidera takie zespoły jak Hutnik Warszawa czy rezerwy Legii.
Wyboista droga do elity
Kolejną przygodę w II lidze Stomil Olsztyn zakończył szybciej niż za pierwszym razem. Olsztyński zespół ponownie spadł do III ligi i spędził tam kolejne dwa sezony. Dopiero w 1991 r. piłkarze Stomilu Olsztyn znowu wywalczyli awans na zaplecze ekstraklasy ale tym razem zostali w nim na dłużej.
Pierwszy sezon polegał na zaciętej walce o utrzymanie. W kolejnym już mecze Stomilu wyglądały zdecydowanie lepiej co zaowocowało wysokim 5 miejscem na koniec rozgrywek. I liga polska była na wyciągnięcie ręki. Piłkarze Stomilu Olsztyn grali bardzo efektywny football o czym mogły przekonać się takie kluby jak Korona Kielce czy Polonia Warszawa. Olsztyński zespół rozgromił ich kolejno 6 i 4 do zera.
Ku uciesze olsztyńskich kibiców, historyczny moment nastąpił już rok później. W sezonie 1993/1994 piłkarze Stomilu zagrali fantastyczne rozgrywki i wywalczyli długo oczekiwany awans do Ekstraklasy. Pod wodzą Bogusława Kaczmarka i Józefa Łobockiego Stomil zajął 1 miejsce w II lidze co stało się największym osiągnięciem w historii klubu z Warmii i Mazur.
Stomil Olsztyn w Ekstraklasie
W ciągu 8 letniej przygody z Ekstraklasą, klub sportowy Stomil Olsztyn rozegrał 254 mecze wychodząc zwycięsko z 74 pojedynków. W trakcie występów olsztyńskiego klubu, zespół ustanowił kilka lokalnych rekordów, które prawdopodobnie już nigdy nie zostaną pobite. Rozbudzone, wieloletnią grą Stomilu w piłkarskiej elicie Polski, nadzieje olsztyńskich kibiców ostatecznie zostały zdeptane przez złe zarządzanie klubem.
Debiut w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce
Premierowy sezon w Ekstraklasie Stomil zakończył dopiero na 14 miejscu. Drużyna bazowała w większości na zawodnikach, którzy w poprzednim sezonie wywalczyli awans. W trakcie trwania rozgrywek piłkarze olsztyńskiego klubu zapisali się w sercach swoich kibiców m.in. pojedynkiem z Legią Warszawa. Ten mecz Stomil Olsztyn przegrywał na 20 minut przed końcem 1:3 aby potem doprowadzić do remisu.
Najlepszy sezon w historii
W drugim sezonie Stomil zakończył rozgrywki z historycznym i jak do tej pory najwyższym miejscem w lidze. Zajęcie 6 lokaty okazało się być sukcesem, którego już żaden zespół z warmińsko – mazurskiego w najbliższej przyszłości nie osiągnie. W tym okresie na mecze zespołu z Olsztyna przychodziło ok. 10 tysięcy kibiców, a na pojedynek z warszawską Legią w 1995 r. przybyło ich aż 16 tys. Jest to najwyższa frekwencja na tym stadionie dotycząca meczu, w którym występował klub z Olsztyna.
Rekord nie do pobicia
Kolejny rok w Ekstraklasie okazał się być nieco słabszy. Stomil rozegrał 34 spotkania i zajął 9 miejsce w tabeli. Mimo tego piłkarze Stomilu ustanowili kolejny rekord śrubujący ilość strzelonych bramek w jednym sezonie przez klub z Olsztyna. Bramkarze przeciwników musieli aż 45 razy wyciągać piłkę z siatki.Najskuteczniejszym strzelcem Stomilu w ekstraklasie był 23 krotny reprezentant Polski – Sylwester Czereszewski, który w trwających rozgrywkach barwy Stomilu zmienił na warszawską Legię.
Początek końca olsztyńskiego klubu
W kolejnych sezonach Stomil balansował po środku tabeli Ekstraklasy. Podobnie jak wcześniej, na stadionie olsztyńskiego klubu można było odnotować wysoką jak na rozgrywki polskiej Ekstraklasy frekwencję (ok 10 tys.). Taki stan rzeczy utrzymywał się aż do sezonu 2001/2002. Stomil Olsztyn poprzedni sezon rozgrywał już borykając się z problemami finansowymi. Początek końca klubu zbiegł się z reformą ligi w 2001 r., którą podzielono na grupę A i B. Mecze zespołu, który przestał płacić swoim zawodnikom poskutkowały zajęciem ostatniej lokaty i jesień, olsztyńskim piłkarzom przyszło spędzić w grupie spadkowej. Tam wcale nie było lepiej. Stomil ponownie zajął ostatnią lokatę czym ostatecznie przypieczętował spadek ligę niżej. 2001/2002 był ostatnim w historii sezonem występów olsztyńskiego klubu w Ekstraklasie.
Upadek Stomilu Olsztyn i próba odbudowy klubu
Wraz z początkiem XXI w. marzenia o wielkiej piłce w Olsztynie zaczęły szybko pryskać. Zespół po degradacji z Ekstraklasy nie poradził sobie również na jej zapleczu. Stomil zajął ostatnie miejsce w II lidze (obecnej I lidze), oddając walkowerem dwa ostatnie mecze wyjazdowe. Do kolejnych rozgrywek klub już w ogóle nie przystąpił.
W sezonie 2004/2005 inny klub z Olsztyna, “beniaminek” III ligi – Warmia i Mazury Olsztyn został przemianowany na OKS 1945 Olsztyn. Zamysłem władz było kontynuowanie tradycji Stomilu jednak jeszcze w tym samym sezonie zespół spadł do IV ligi.
OKS awansował do II ligi dopiero w latach 2008/2009 i już w pierwszym sezonie zabrakło mu tylko jednego punktu do walki w barażach o I ligę. Po zakończonych rozgrywkach klub opuścili najważniejsi zawodnicy, a głównym celem zespołu stało się utrzymanie.
Na zaplecze Ekstraklasy OKSowi udało się powrócić w sezonie 2011/2012 i spędzili tam kolejne 10 lat. Do pierwszoligowych bojów w 2012 r. przystępowali już jako OKS Stomil Olsztyn. Po spadku do II ligi w 2022 r., Stomil opuszczał zaplecze Ekstraklasy jako klub z najdłuższym ciągłym stażem w I lidze odkąd ją zreorganizowano w 2008 roku.
*źródła grafiki:
- https://mazury24.eu/aktualnosci/co-czeka-stomil-olsztyn,12982